1965
Sumario
Grandes unidades
Coincidiendo con la celebración de los 25 años de paz, y en virtud de la IG 165/142 de 10 de julio de1965, el Ejército es intensamente reorganizado, esta vez inspirándose en el modelo francés. Las unidades se dividen en 2 grandes conjuntos:
- Las Fuerzas de Intervención Inmediata (FII): constituyen de facto un cuerpo de ejército equipado y adiestrado para la guerra convencional y nuclear limitada, dispuesto para ser desplegado dentro o fuera de las fronteras nacionales.
- Las Fuerzas de Defensa Operativa del Territorio (FDOT): repartida entre las once capitanías generales, equipada y adiestrada para la guerra antisubversiva y para hacer frente a posibles desembarcos enemigos por vía aérea o marítima.
Las divisiones se articulan por primera vez en brigadas interarmas que, no obstante, conservan en su denominación la especialidad predominante. Las tres mejor dotadas (acorazada, mecanizada, motorizada) se integraron en las FII, y las dos de montaña en la DOT. Las de la FII tienen dos brigadas en armas y una tercera en cuadro, mientras que las de montaña se reducen a una brigada en armas y otra en cuadro. La Agrupación Paracaidista se transformó en brigada y se creó la Aerotransportable. Las capitanías generales de Baleares y Canarias asumen la misma estructura que las BRIDOT, no así las comandancias de Ceuta y Melilla.
La reorganización pretende dar respuesta a las necesidades defensivas, pero proporcionalmente a las posibilidades económicas de la nación. Aunque la intención sea adaptar las plantillas a las existencias reales de material, la realidad es que, excepto en la FII, las carencias son evidentes y no pueden solucionarse en el plazo de 8 años que en dicha IG se apunta para acometer una nueva reducción.
Esta reorganización supone una reubicación y adaptación de muchas unidades, por lo que se prevé un periodo de 3 o 4 años en los que disminuiría su capacidad operativa. Además, ese es el tiempo que se calcula para los traslados y reacondicionamientos de edificios por parte del Servicio Militar de Construcción. Gracias a que la duración del servicio militar es aún de 18 meses, se dispone de suficiente personal técnico cualificado y de una edad superior a los 21 años, lo que en muchos casos supone casi 6 de formación profesional o vida laboral. Con estos albañiles, fontaneros, electricistas, pintores, mecánicos, soldadores, chapistas, etc. se pueden construir escuadrones, talleres, hangares, fosos, aulas y hogares con una elevada calidad y un bajo coste.
En un plazo menor del previsto, las unidades recuperan e, incluso, incrementan sus niveles operativos hasta tal punto que sorprenden a los observadores extranjeros que comienzan, por entonces, a venir a España. Comprueban, sobre todo, cómo materiales considerados obsoletos en sus países, siguen estando operativos y funcionando con un aceptable rendimiento. Todo ello sirve además para elevar la moral de mandos y tropa.
Como puede verse en la tabla adjunta, esta es la primera reorganización en la que se combina la numeración arábiga y romana para unidades de diferente entidad:
FUERZA | REGIÓN | GUARNICIÓN | DIVISIÓN | GUARNICIÓN | BRIGADA | GUARNICIÓN | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
FII | DAC Brunete n.º 1 | El Pardo (M) | BRIMZ XI | Campamento (M) | |||||||
BRIAC XII | El Goloso (M) | ||||||||||
DIMZ Guzmán el Bueno n.º 2 | Sevilla | BRIMZ XXI | Bótoa (BA) | ||||||||
BRIMT XXII | Jerez (CA) | ||||||||||
DIMT Maestrazgo n.º 3 | Valencia | BRIMT XXXI | Castellón | ||||||||
BRIMT XXXII | Cartagena (MU) | ||||||||||
BRIPAC | Alcalá (M) | ||||||||||
BRILAT | La Coruña | ||||||||||
BRC Jarama | Salamanca | ||||||||||
FDOT | RM I | Madrid | BRIDOT I | Madrid | |||||||
RM II | Sevilla | BRIDOT II | Córdoba | ||||||||
COMGE CEU | Ceuta | - | RM III | Valencia | BRIDOT III | Alicante | |||||
RM IV | Barcelona | DIM Urgel n.º 4 | Lérida | BRICZM XLI | Lérida | ||||||
BRIDOT IV | Gerona | ||||||||||
RM V | Zaragoza | BRIDOT V | Zaragoza | ||||||||
BRICZAM | Jaca (HU) | ||||||||||
RM VI | Burgos | DIM Navarra n.º 6 | Pamplona | BRICZM LXI | San Sebastián | ||||||
BRIDOT VI | Vitoria | ||||||||||
RM VII | Valladolid | BRIDOT VII | Gijón (OV) | ||||||||
RM VIII | La Coruña | BRIDOT VIII | Vigo (PO) | ||||||||
RM IX | Granada | BRIDOT IX | Granada | ||||||||
BRI RES | Málaga | ||||||||||
COMGE MEL | Melilla | - | CAPGEBAL | Palma | JT PM | Palma | - | JT MN | Mahón | ||
JT IB | Ibiza | ||||||||||
CAPGECAN | Santa Cruz | JT TF | Santa Cruz | - | JT CAN | Las Palmas | |||||
JT SAH | El Aaiún |
Fuerzas Armadas
Jefatura del Estado
OFICIO | DESTINO | NOMBRE | FECHA | FM | FI |
---|---|---|---|---|---|
Generalísimo | España | Francisco Franco Bahamonde | >> |
Guardia presidencial
UNIDAD | NOMBRE | N.º | ANTIGÜEDAD | DESTINO | |
---|---|---|---|---|---|
RIE-1940-01 | Guardia del Generalísimo | 1940 | 1940 | El Pardo |
Articulación territorial
Ejército de España
Fuerza de Intervención Inmediata
CG 3* | CG 2* | CG 1* | UNIDAD | NOMBRE | N.º | ESP | ANTIGÜEDAD | DESTINO |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
RM I | DAC | BRIMZ XI | RIE-1939-42 | Saboya | 6 | MT+MT >> MZ+MZ | 30/03/1633 | Leganés |
RIE-1940-81 | Wad Ras | 55 | MT+MT >> MZ+CC | 27/07/1877 | Carabanchel | |||
BRIAC XII | RIE-1939-43 | Asturias | 31 | MT >> MZ | 06/07/1703 | El Goloso | ||
RIE-1939-91 | Alcázar de Toledo | 61 | AC+AC >> CC+CC | 1939 | Madrid | |||
RG | AGBPAC >> BRIPAC | BIE-1954-01 | Roger de Flor | I | PAC | 23/02/1954 | Alcalá | |
BIE-1956-02 | Roger de Lauria | II | PAC | 01/06/1956 | Las Palmas | |||
BIE-1960-04 | Ortiz de Zárate | III | PAC | 08/07/1960 | Murcia | |||
RM II | DIE 22 >> DIMZ 2 | BRIMZ XXI | RIE-1939-45 | Lepanto | 2 | MT+MT | 23/05/1808 | Córdoba |
RIE-1936-01 | Castilla | 16 | MZ+CC | 01/06/1793 | Badajoz | |||
BRIMT XXII | RIE-1824-08 | Soria | 9 | MT+CC | 1509 | Sevilla | ||
RIE-1939-47 | Pavía | 19 | MT+MT | 27/07/1877 | San Roque | |||
RM III | DIE 31 >> DIMT 3 | BRIMT XXXI | RIE-1939-10 | Tetuán | 14 | MT+MT | 27/07/1877 | Castellón |
RIE-1939-49 | Vizcaya | 21 | MT+CC | 27/07/1877 | Alcoy >> Bétera | |||
BRIMT XXXII | RIE-1939-12 | Mallorca | 13 | MT+MT | 1682 | Lorca | ||
RIE-1940-73 | España | 18 | MT+CC | 27/07/1877 | Bétera >> Cartagena | |||
RM VI | RG | NT FII | RIE-1939-53 | Valencia | 23 | IL >> ABQ | 1658 | Santander |
RM VII | RIE-1847-19 | Toledo | 35 | DCC+DCC | 01/05/1661 | Zamora | ||
RM VIII | BRILAT | RIE-1824-07 | Isabel la Católica | 29 | AT+AT | 27/07/1877 | Coruña | |
RM IX | BRIRV | RIE-1828-04 | Extremadura | 15 | MT+MT | 1667 | Algeciras | |
RIE-1939-08 | Aragón | 17 | MT+MT | 06/07/1711 | Málaga |
Defensa Operativa del Territorio
CG 3* | CG 2* | CG 1* | UNIDAD | NOMBRE | N.º | ESP | ANTIGÜEDAD | DESTINO |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
RM I | BRIDOT I | RIE-1939-01 | Inmemorial | 1 | IL | 1634 | Madrid | |
RIE-1939-04 | Covadonga | 5 | IL | 10/07/1965 | Disuelto | |||
RIE-1919-03 | Argel | 27 | AMP | 1776 | RIE-1965-27 | |||
RIE-1939-41 | Órdenes Militares | 37 | IL | 1793 | Plasencia | |||
RIE-1939-02 | León | 38 | IL >> MV | 20/01/1694 | Madrid | |||
RM II | BRIDOT II | RIE-1939-46 | Álava | 22 | IL | 1703 | Tarifa | |
RIE-1965-27 | Argel | 27 | MV | 10/07/1965 | Sevilla | |||
RIE-1940-72 | Granada | 34 | IL | 22/04/1657 | Huelva | |||
COMGE CEU | GIM-1911-01 | Regulares de Tetuán | 1 | IL | 30/06/1911 | Ceuta | ||
GIM-1914-01 | Regulares de Ceuta | 3 | IL | 31/07/1914 | Ceuta | |||
TIX-1920-01 | Duque de Alba | 2 | IL+IL | 16/02/1925 | Ceuta | |||
RM III | BRIDOT III | RIE-1939-11 | San Fernando | 11 | IL | 19/05/1930 | Alicante | |
RIE-1939-09 | Guadalajara | 20 | IL | 22/01/1657 | Valencia | |||
RIE-1965-60 | Bailén | 60 | MV | 10/07/1965 | Cartagena | |||
RM IV | DCZM 42 >> 4 | BRICZM XLI | RIE-1965-62 | Arapiles | 62 | CZM+CZM | 20/05/1947 | Seo de Urgel |
RIE-1965-63 | Barcelona | 63 | CZM+CZM | 10/07/1965 | Lérida | |||
NTD | CIE-1960-01 | Esquiadores | 42 >> 4 | 01/01/1960 | Bellver >> Viella | |||
BRIDOT IV | RIE-1939-50 | Jaén | 25 | CZM+CZM | 1637 | Barcelona | ||
RIE-1940-65 | Badajoz | 26 | CZM+CZM | 1643 | Olot | |||
RIE-1940-84 | Alcántara | 33 | IL | 10/07/1965 | Disuelto | |||
RIE-1939-51 | Ultonia (MV) | 59 | IL >> MV | 1872 | Gerona | |||
RM V | BRICZAM | RIE-1965-64 | Galicia | 64 | CZM+CZM | 10/07/1965 | Jaca | |
RIE-1965-65 | Valladolid | 65 | CZM | 10/07/1965 | Huesca | |||
BRIDOT V | RIE-1965-12 | Las Navas | 12 | IL | 10/07/1965 | Zaragoza | ||
RIE-1965-43 | Barbastro | 43 | IL | 10/07/1965 | Barbastro | |||
RIE-1965-33 | Tarifa | 33 | IL >> MV | 10/07/1965 | Huesca | |||
RM VI | DCZM 62 >> 6 | BRICZM LXI | RIE-1965-66 | América | 66 | CZM+CZM | 10/07/1965 | Pamplona |
RIE-1965-67 | Sicilia | 67 | CZM+CZM | 10/07/1965 | San Sebastián | |||
NTD | CIE-1960-04 | Esquiadores | 62 >> 6 | 01/01/1960 | Pamplona >> Estella | |||
BRIDOT VI | RIE-1873-01 | San Marcial | 7 | IL | 1795 | Burgos | ||
RIE-1939-21 | Flandes | 30 | IL >> MV | 23/04/1633 | Vitoria | |||
RIE-1939-54 | Garellano | 45 | IL | 27/07/1877 | Bilbao | |||
RIE-1940-86 | Bailén | 60 | IL | 10/07/1965 | RIE-1965-60 | |||
RM VII | BRIDOT VII | RIE-1824-03 | Milán | 3 | IL | 1537 | Oviedo | |
RIE-1937-01 | Simancas | 4 | IL | 10/07/1965 | Disuelto | |||
RIE-1919-04 | La Victoria | 28 | IL >> MV | 1703 | Salamanca | |||
RIE-1844-01 | San Quintín | 32 | IL | 27/07/1877 | Valladolid | |||
RIE-1847-20 | Burgos | 36 | IL | 10/07/1965 | Disuelto | |||
RM VIII | BRIDOT VIII | RIE-1828-01 | Zamora | 8 | IL | 1580 | Orense | |
RIE-1940-71 | Zaragoza | 12 | IL | 10/07/1965 | Disuelto | |||
RIE-1939-56 | Murcia | 42 | IL >> MV | 1694 | Vigo | |||
RIE-1939-57 | Mérida | 44 | IL | 1791 | Ferrol | |||
RM IX | BRIDOT IX | RIE-1854-02 | Córdoba | 10 | IL | 27/02/1566 | Granada | |
RIE-1939-48 | Nápoles | 24 | IL | 10/07/1965 | Disuelto | |||
RIE-1940-74 | Ceuta | 54 | IL | 01/10/1702 | Ceuta >> Ronda | |||
RIE-1940-75 | Melilla (MV) | 52 | IL >> MV | 13/08/1701 | Melilla >> Málaga | |||
COMGE MEL | GIM-1914-01 | Regulares de Melilla | 2 | IL | 31/07/1914 | Melilla | ||
GIM-1922-01 | Regulares de Alhucemas | 5 | IL | 20/07/1922 | Melilla | |||
TIX-1925-01 | Gran Capitán | 1 | IL+IL | 04/09/1920 | Melilla | |||
CAPGE BAL | JT MN | RIE-1939-37 | Mahón | 46 | IL | 1877 | Mahón | |
JT PM | RIE-1877-12 | Palma | 47 | IL | 01/02/1874 | Palma | ||
JT IB | RIE-1939-61 | Teruel | 48 | IL | 1939 | Ibiza | ||
CAPGE CAN | JT TF | RIE-1900-01 | Tenerife | 49 | IL | 1577 | Santa Cruz | |
RIE-1965-53 | La Palma | 53 | MV | 10/07/1965 | La Palma | |||
JT LP | RIE-1900-02 | Canarias | 50 | IL | 05/04/1900 | Las Palmas | ||
RIE-1965-56 | Fuerteventura | 56 | IL+IL | 10/07/1965 | Fuerteventura | |||
JT SAH | TIX-1939-03 | Juan de Austria | 3 | MT+MT | 21/12/1939 | El Aaiún | ||
TIX-1950-01 | Alejandro Farnesio | 4 | MT+MT | 19/10/1950 | Villa Cisneros | |||
BIX-1956-01 | >> General Mola | XIII | MT | 01/07/1956 | Ifni | |||
GIM-1938-01 | Tiradores de Ifni | 1 | MT+MT | 23/10/1938 | Ifni | |||
RIE-1965-08 | Tiradores de Ifni | 2 | MT+MT | 10/07/1965 | Ifni | |||
AIM-1959-01 | Tropas Nómadas | MT+MT+MT | 01/10/1959 | El Aaiún |
Apoyos interarmas
CG 3* | CG 2* | CG 1* | UNIDAD | NOMBRE | N.º | ANTIGÜEDAD | DESTINO |
---|---|---|---|---|---|---|---|
CGE | BME-1940-01 | Batallón Escribientes Ministerio | 1985 | AME-1965-01 | |||
AME-1965-01 | Agrupación de Tropas CGE | 1985 | Madrid | ||||
CAPGE CAN | JT SAH | BME-1965-09 | Batallón Disciplinario Cabrerizas | 10/07/1965 | Villa Cisneros |
Unidades disueltas
Infantería ligera
CG 3* | CG 2* | CG 1* | UNIDAD | NOMBRE | N.º | ANTIGÜEDAD | DESTINO |
---|---|---|---|---|---|---|---|
CE 1 | NTCE | BIE-1950-03 | Cañones Contracarro | 2 | 10/07/1965 | Disuelto | |
CE 2 | DI 41 | BIE-1947-01 | Madrid | XXXI | 10/07/1965 | Disuelto | |
NTCE | BIE-1950-02 | Cañones Contracarro | 1 | 10/07/1965 | Disuelto | ||
CE 3 | DCZM 42 | NTD | BIE-1944-02 | Albuera (MT) | II | 10/07/1965 | Disuelto |
DCZM 51 | NTD | BIE-1960-5 | Belchite (MT) | LVII | 10/07/1965 | Disuelto | |
DCZM 52 | NTD | BIE-1944-16 | Barbastro (MT) | XVI | 10/07/1965 | RIE-1965-43 | |
DCZM 62 | NTD | BIE-1947-10 | Guipúzcoa (MT) | XXVIII | 1947 | Disuelto | |
CAPGE CAN | JT TF | BIE-1945-01 | La Palma | LII | 10/07/1965 | RIE-1965-53 | |
JT LP | BIE-1945-02 | Fuerteventura | LIII | 10/07/1965 | RIE-1965-56 | ||
BIE-1945-03 | Lanzarote | LIV | 10/07/1965 | RIE-1965-56 |
Infantería de montaña
CG 3* | CG 2* | AGCZM | UNIDAD | NOMBRE | N.º | ANTIGÜEDAD | DESTINO |
---|---|---|---|---|---|---|---|
RM 4 | DCZM 42 | AGCZM 1 | BIE-1944-03 | Arapiles | XXXIV | 10/07/1965 | RIE-1965-62 |
BIE-1944-06 | Alba de Tormes | XXXV | 10/07/1965 | RIE-1965-62 | |||
BIE-1947-05 | Brunete | XXXVI | 10/07/1965 | RIE-1965-62 | |||
AGCZM 2 | BIE-1944-04 | Cataluña | IV | 10/07/1965 | RIE-1965-63 | ||
BIE-1944-05 | Barcelona | V | 10/07/1965 | RIE-1965-63 | |||
BIE-1947-04 | Chiclana | VI | 10/07/1965 | RIE-1965-63 | |||
RM 5 | DCZM 51 | AGCZM 1 | BIE-1944-13 | Ciudad Rodrigo | XIII | 10/07/1965 | RIE-1965-12 |
BIE-1944-14 | Las Navas | XIV | 10/07/1965 | RIE-1965-12 | |||
BIE-1944-15 | Talavera | XV | 10/07/1965 | RIE-1965-12 | |||
AGCZM 2 | BIE-1944-10 | Galicia | X | 10/07/1965 | RIE-1965-64 | ||
BIE-1944-011 | Pirineos | XI | 10/07/1965 | RIE-1965-64 | |||
BIE-1944-12 | Antequera | XII | 10/07/1965 | RIE-1965-64 | |||
NTD | CIE-1960-02 | Esquiadores | 51 | 10/07/1965 | Disuelta | ||
DCZM 52 | AGCZM 1 | BIE-1944-07 | Valladolid | VII | 10/07/1965 | RIE-1965-65 | |
BIE-1944-08 | Gerona | VIII | 10/07/1965 | RIE-1965-65 | |||
BIE-1944-09 | Tarifa | IX | 10/07/1965 | RIE-1965-33 | |||
AGCZM 2 | BIE-1947-07 | Gravelinas | XXV | 10/07/1965 | RIE-1965-64 | ||
BIE-1947-08 | Ceriñola | XXVI | 10/07/1965 | Disuelto | |||
BIE-1947-09 | Otumba | XXVII | 10/07/1965 | Disuelto | |||
NTD | CIE-1960-03 | Esquiadores | 52 | 10/07/1965 | Disuelta | ||
RM 6 | DCZM 62 | AGCZM 1 | BIE-1944-19 | América | XIX | 10/07/1965 | RIE-1965-66 |
BIE-1944-20 | Montejurra | XX | 10/07/1965 | RIE-1965-66 | |||
BIE-1944-21 | Estella | XXI | 10/07/1965 | RIE-1965-66 | |||
AGCZM 2 | BIE-1944-22 | Sicilia | XXII | 10/07/1965 | RIE-1965-67 | ||
BIE-1944-23 | Legazpi | XXIII | 10/07/1965 | RIE-1965-67 | |||
BIE-1944-24 | Colón | XXIV | 10/07/1965 | RIE-1965-67 |
Infantería motorizada y acorazada
CG 3* | CG 2* | CG 1* | UNIDAD | NOMBRE | N.º | ANTIGÜEDAD | DESTINO |
---|---|---|---|---|---|---|---|
CE 1 | DIE 11 | BIE-1960-01 | Carros de Combate | 11 | 10/07/1965 | RIE-1940-81 | |
DIE 31 | BIE-1960-01 | Carros de Combate | 31 | 10/07/1965 | RIE-1939-49 | ||
CE 2 | DIE 22 | BIE-1960-02 | Carros de Combate | 22 | 10/07/1965 | RIE-1824-08 |
Referencias
Notas
Fuentes
- Colección legislativa del Ejército.
- Diario Oficial del Ministerio del Ejército.
Bibliografía
- García Ferrer, Carlos et al. Vigilantes en las cumbres. Lérida: Ministerio de Defensa, 1995.
- Martínez de Merlo, Jesús y Juan Álvarez Abeillhé. La heráldica y la orgánica de los cuerpos de la infantería y caballería españolas en el siglo XX. Madrid: Ministerio de Defensa, 2013.
Webgrafía
- "Infantería". Aula Militar Bermúdez de Castro
ANTERIOR | ÍNDICE | SIGUIENTE |
---|---|---|
1964 | Siglo XX | 1966 |